Czterdzieści zdjęć okaleczonych przez wojnę kobiet i mężczyzn – brytyjskich weteranów misji w Iraku i w Afganistanie – zaprezentował Bryan Adams, legenda muzyki, na wystawie w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Fotografie powstawały cztery lata, w 2013 roku zostały wydane w albumie „Okaleczeni: świadectwo wojny”.
W cyklu „Okaleczeni: świadectwo wojny” pokazał Pan mężczyzn i kobiety, niegdyś silnych żołnierzy, dzisiaj zranionych, okaleczonych, z bliznami na całym ciele. Czy trudno było ich namówić do otwarcia się, żeby pokazali, co zrobiła z nimi wojna?
Bryan Adams: Bywało różnie, choć zwykle otwierali się przede mną dość chętnie. Pokazywałem im zdjęcia, które zrobiłem już ich kolegom, mówiąc: „Zobacz, on już się odważył, popatrz jak wyszło”. To ich ośmielało.
Czy ktoś z nich odmówił?
Tylko jeden weteran nie zgodził się pokazać protezy przed moim obiektywem. Inny z kolei przyszedł do studia ubrany w piękny mundur, który zakrywał dosłownie całe ciało. Zapytałem go o jego rany. Okazało się, że nie ma nóg, ma wstawione protezy. Podwinęliśmy więc tylko nogawki spodni tego wspaniałego munduru.
Czy te rozmowy w studiu były trudne?
Nie można myśleć, że oni wciąż żyją wyłącznie tym, co spotkało ich na misji. Mają rodziny, przyjaciół, ich dzieci dorastają, życie toczy się dalej. Nie chcą współczucia. Podczas rozmów żartują, rozmawiają na tematy niezwiązane z wojną, z tym, co przeżyli. Natomiast na zdjęciach pojawiają się ich blizny, rany, protezy, bo trzeba pamiętać o tym, co zrobili, o ich ofierze. I o tym, co pozostawia po sobie wojna.
***
Wystawa została zorganizowana w ramach międzynarodowego festiwalu filmowego Camerimage. Bryan Adams przyjechał na jej otwarcie. Zaprezentował dwa cykle zdjęć: „Obnażeni” – portrety gwiazd robione wyłącznie na potrzeby magazynów oraz „Okaleczeni. Świadectwo wojny” – fotografie brytyjskich żołnierzy, weteranów misji w Afganistanie i Iraku. Ten ostatni cykl powstawał cztery lata – od 2008 do 2012 roku – przy współpracy z brytyjską dziennikarką Caroline Froggatt z Independent Television News. Album ze zdjęciami ukazał się w 2013 roku. Wystawa w Toruniu jest jedyną, którą artysta zdecydował się zorganizować w Europie Środkowo-Wschodniej. Po raz pierwszy pokazał publiczności zdjęcia gwiazd. Pytany o to, dlaczego zdecydował się połączyć te dwa tematy, odpowiedział: – Nie rozróżniam dzisiaj tych zdjęć na robione gwiazdom oraz „zwykłym” ludziom. Przedstawiam wam moje prace portrecisty.
Bryan Adams sprzedał ponad 65 milionów płyt, wydał 14 solowych albumów. Jest autorem takich przebojów, jak „Summer of 69”, „Everything I Do – I Do It for You”, „Please Forgive Me”, „All for Love”. Fotografowaniem zajął się kilkanaście lat temu. Jest założycielem magazynu o modzie „ZOO”, w którym publikował m.in. wykonane przez siebie zdjęcia modelek i gwiazd. Fotografie weteranów wojennych zaczął robić w 2008 roku, gdy spotkał Caroline Froggatt. Brytyjska dziennikarka robiła reportaż o kobietach i mężczyznach – żołnierzach, którzy wrócili z misji okaleczeni przez wojnę.
autor zdjęć: Ewa Korsak
komentarze