moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Archiwum Eissa odzyskane

Są tu sfabrykowane paszporty, zdjęcia osób, które ubiegały się o te dokumenty, oraz korespondencja wymieniana między polską dyplomacją a przedstawicielami organizacji żydowskich. Po 75 latach Polska odzyskała tzw. archiwum Eissa. Zbiór dokumentuje działania Grupy Berneńskiej na rzecz pomocy Żydom podczas II wojny światowej.

Grupa Berneńska działała w czasie II wojny światowej w Szwajcarii. W skład nieformalnej organizacji wchodzili przedstawiciele polskiej dyplomacji i organizacji żydowskich. Stworzyli oni mechanizm fabrykowania paszportów krajów Ameryki Łacińskiej, dzięki którym tysiące Żydów wyjechało z okupowanej przez Niemców Europy i ocaliło życie.

Po 75 latach Polska odzyskała niezwykłą kolekcję, dokumentującą działania tej grupy, czyli tzw. archiwum Eissa. – Naszą powinnością było odzyskanie niepodważalnego dowodu na to, że Polacy, państwo polskie, jego przedstawiciele, systemowo i instytucjonalnie byli zaangażowani w ratowanie Żydów podczas II wojny światowej – przyznał prof. Piotr Gliński, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego. – Działalność ówczesnych polskich dyplomatów w Szwajcarii, na nowo odkryta i udokumentowana, może być inspiracją dla historyków, ale także dla pisarzy, filmowców i twórców kultury – dodał wicepremier.

Dokumenty, które udało się odzyskać, zgromadził Chaim Eiss, jeden z założycieli i liderów ruchu Agudat Yisrael oraz członek Grupy Berneńskiej. Eiss zajmował się m.in. przekazywaniem polskim dyplomatom list osób starających się o paszporty, a także przewozem nielegalnych dokumentów na tereny okupowane. – Trzeba pamiętać o tym, że już w pierwszych miesiącach wojny Niemcy naznaczyli Żydów, nakazali im nosić gwiazdy Dawida, pozbawili ich majątków i wykluczyli z życia publicznego – wyjaśnia dr Robert Derewenda, historyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. – Część Żydów mogła jednak opuścić państwo polskie. Potrzebny był właściwy paszport i odpowiednie pieniądze, ale nie było wielu chętnych, żeby ich przyjmować i im pomagać. Polacy na tym tle wręcz błyszczeli, przychodząc im niejednokrotnie z pomocą.

Chaim Eiss zmarł w 1943 roku, a zbiory, które przechowywał, znalazły się w rękach jednego z jego potomków w Izraelu. W kolekcji są między innymi sfabrykowane paszporty Paragwaju, fotografie oraz listy kilku tysięcy Żydów, którzy ubiegali się o te dokumenty. Jest tu również lista dzieci z warszawskich sierocińców oraz korespondencja prowadzona między polskimi dyplomatami i przedstawicielami organizacji żydowskich. – Dokumenty te stanowią bardzo ważny zbiór, ukazujący z jednej strony ówczesny dramat polskich rodzin żydowskich, a z drugiej podejmowane próby wydostania jak największej liczby osób z zamykającego się nad nimi piekielnego kręgu Zagłady – mówił dr Piotr M. A. Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Dokumenty udało się odzyskać dzięki staraniom Ambasady Polskiej w Szwajcarii. Polscy dyplomaci zlokalizowali je i namówili właściciela, by zgodził się je odsprzedać. Rozmowy toczyły się dość długo. – Jest to wielka zasługa naszego konsula honorowego w Zurychu Markusa Blechnera, który od blisko roku działał na rzecz uzyskania tego zbioru od potomków Chaima Eissa i przekonał ich, że jego miejsce jest w Polsce, w instytucjach dokumentujących Holokaust i przedwojenne życie żydowskie – powiedział dr Jakub Kumoch, ambasador RP w Szwajcarii. Zakup zbioru był możliwy dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przed transakcją dokumenty dogłębnie zbadali historycy z Muzeum Auschwitz-Birkenau, a także Muzeum Polin.

Odzyskana kolekcja na razie pozostanie w Bernie, gdzie zostanie udostępniona do oglądania. W przyszłym roku zostanie przeniesiona do Polski. Stanie się częścią zbiorów Muzeum Auschwitz-Birkenau. Wtedy też zostanie dogłębnie zbadana i – jeśli będzie taka potrzeba – poddana działaniom konserwacyjnym. – Cieszy fakt, że archiwum, które mogło być przecież dalej w kolekcji prywatnej w Izraelu, będzie udostępniane w Polsce, aby mogli badać je historycy polscy i żydowscy, ale przede wszystkim, by te dokumenty znalazły się w miejscu zgodnym z zasadami archiwistyki. Materiały przechowuje się bowiem w lokalizacji, której dotyczyły – przekonuje dr Robert Derewenda. – Są to kolejne źródła i dokumenty świadczące o tym, że Polacy robili dużo dla ratowania Żydów w czasie II wojny światowej, a w tej kwestii jest jeszcze bardzo dużo nieświadomości. To kolejny niepodważalny dowód, że było wielu takich ludzi jak dyplomaci w Szwajcarii, którzy starali się osobom narodowości żydowskiej mocno pomagać – mówi dr Derewenda.

Grupa Berneńska to nieformalna organizacja działająca na terenie Szwajcarii w czasie II wojny światowej na rzecz ratowania Żydów zagrożonych Zagładą. W jej skład wchodziło sześciu członków. Nieformalnym liderem był Aleksander Ładoś, polski dyplomata. Pozostali członkowie grupy to: Konstanty Rokicki, Abraham Silberschein, Stefan Ryniewicz, Juliusz Kuhl i Chaim Eiss. Dzięki działalności tej organizacji udało się uratować życie tysiącom osób.

Piotr Raszewski

autor zdjęć: mkidn.gov.pl

dodaj komentarz

komentarze


W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
 
Karta dla rodzin wojskowych
„Feniks” wciąż jest potrzebny
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Mniej obcy w obcym kraju
Kluczowa rola Polaków
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Ustawa amunicyjna podpisana przez prezydenta
Zyskać przewagę w powietrzu
W Toruniu szkolą na międzynarodowym poziomie
Ogień Czarnej Pantery
Wszystkie oczy na Bałtyk
Cele polskiej armii i wnioski z wojny na Ukrainie
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Szkoleniowa pomoc dla walczącej Ukrainy
Wybiła godzina zemsty
Medycyna „pancerna”
Grupa WB idzie na rekord
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Fundusze na obronność będą dalej rosły
Więcej pieniędzy za służbę podczas kryzysu
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Bój o cyberbezpieczeństwo
Transformacja wymogiem XXI wieku
Pożegnanie z Żaganiem
SkyGuardian dla wojska
Czworonożny żandarm w Paryżu
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Co słychać pod wodą?
Kluczowy partner
Użyteczno-bojowy sprawdzian lubelskich i szwedzkich terytorialsów
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
„Siły specjalne” dały mi siłę!
Terytorialsi zobaczą więcej
Olympus in Paris
Zmiana warty w PKW Liban
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Homar, czyli przełom
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
Srebro na krótkim torze reprezentanta braniewskiej brygady
Aplikuj na kurs oficerski
„Szczury Tobruku” atakują
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Olimp w Paryżu
Ostre słowa, mocne ciosy
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Determinacja i wola walki to podstawa
Podziękowania dla żołnierzy reprezentujących w sporcie lubuską dywizję
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Wojsko otrzymało sprzęt do budowy Tarczy Wschód
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Polskie „JAG” już działa
Polskie Casy będą nowocześniejsze

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO