Gdy po latach zaborów Polska odzyskała niepodległość, tworzące się państwo potrzebowało silnej armii. Organizację Wojska Polskiego powierzono Józefowi Piłsudskiemu. Marszałek przyglądał się otwarciu wystawy, stojąc dostojnie na cokole przed Belwederem. Właśnie w pobliżu Belwederu na 60 planszach przedstawiono historię tworzenia się polskiego wojska.
– Niezwykła to wystawa, bo i czas niezwykły, stulecie niepodległości Polski – podkreślał Wojciech Skurkiewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej. – Dużo mówi o zasługach marszałka Piłsudskiego, który z zaledwie kilkutysięcznej armii szybko stworzył armię prawie milionową. Armię, której udało się obronić odzyskaną przed chwilą niepodległość – dodał.
Na wystawie wyeksponowano wszystkie najważniejsze etapy tworzenia się Wojska Polskiego. Od powstania pierwszych polskich organizacji paramilitarnych przed wybuchem I wojny światowej, aż po ukształtowanie się w pełni regularnych formacji wojskowych. Poznać można podział wojska na bronie, rodzaje wojsk i służby z uwzględnieniem ich umundurowania i uzbrojenia. Na zdjęciach pozują m.in. żołnierze 20 Pułku Ułanów, artylerzyści, lotnicy, marynarze, saperzy, łącznościowcy. Wojskowi z wojsk samochodowych, kolejowych, Wojskowej Straży Granicznej, żandarmerii, służb pomocniczych. Poznać można także początki tworzenia się organów dowodzenia i administracji wojskowej, np. Ministerstwa Spraw Wojskowych czy Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
– Gdy Polska się odrodziła w 1918 roku, każda z dzielnic różniła się od siebie – pod względem politycznym, społecznym, gospodarczym. Trzeba było szybko stworzyć jednolite państwo, niemal od podstaw. A brakowało wszystkiego. Byliśmy biednym krajem. A jeszcze musieliśmy chwycić za broń, by znowu nie utracić niepodległości – podkreślał dr Jan Tarczyński, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Materiały prezentowane w plenerowej galerii pochodzą ze zbiorów tej placówki.
Druga część tytułu wystawy to: „Walki o granice w latach 1918–1921”. Prześledzić można m.in. walki z nacjonalistami ukraińskimi o Galicję Wschodnią i Lwów, z Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński, Zaolzie, z Niemcami podczas powstania wielkopolskiego i powstań śląskich. I oczywiście z Rosją bolszewicką – przedstawiona została Bitwa Warszawska i bitwa nad Niemnem.
Wystawę można oglądać do 29 sierpnia.
autor zdjęć: Jarosław Wiśniewski
komentarze