Poznaniacy świętują 104. rocznicę wybuchu powstania wielkopolskiego. – Na zwycięstwo zapracowało tysiące zwykłych-niezwykłych ludzi. Pomimo różnic, łączył ich wspólny cel. Tym celem była niepodległość – powiedział podczas oficjalnych uroczystości Marek Woźniak, marszałek Województwa Wielkopolskiego.
27 grudnia 2022 roku po raz drugi obchodziliśmy ustanowiony przez prezydenta Andrzeja Dudę Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Kulminacyjne uroczystości odbyły się o 16.40 przy pomniku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. O tej godzinie zawyły syreny alarmowe oraz dzwony w kościołach należących do archidiecezji poznańskiej. To symboliczne nawiązanie do tego, co wydarzyło się 27 grudnia 1918 roku. 104 lata temu o 16.40 padły bowiem pierwsze strzały, które dały początek wielkopolskiej insurekcji.
W uroczystościach w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy wziął udział Andrzej Dera, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, a także przedstawiciele Sejmu i Senatu, samorządów z całej Polski, delegacji stowarzyszeń i fundacji a także służb mundurowych. Gospodarzem uroczystości był marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak. – Wiktoria poznańska była ostatnim akordem łączącym pracę wielu pokoleń, pracę organiczną i skuteczną – mówił Marek Woźniak. Przyznał, że od lat zastanawia się, w jaki sposób pokazać historię powstania. – Ale jak pokazać zwycięstwo, które ma twarz bohatera zbiorowego? Odwołujemy się w naszych działaniach do etosu pracy, w którym wyrośliśmy. Pokazujemy zwycięstwo, na które zapracowało tysiące zwykłych – a jednak niezwykłych ludzi. Takich jak my. Pomimo różnic, łączył ich wyższy cel. Tym celem była niepodległość – mówił Woźniak. Podkreślił również, że powstanie wielkopolskie zakończyło się sukcesem. – Wierzę, że doczekamy przełomu, a może zmiany w podręcznikowej narracji. Czas zacząć karmić narodową duszę sukcesami, nie porażkami, poczuciem dumy, nie fobiami. W czasie gdy zagrożenie ekonomiczne i militarne tworzą narrację, czas wyzbyć się kompleksów i słuchać się wzajemnie – powiedział marszałek Województwa Wielkopolskiego.
Marek Woźniak ogłosił, że 1 stycznia 2023 roku samorząd Województwa Wielkopolskiego przejmie prace nad budową muzeum powstania wielkopolskiego. – Jesteśmy zdeterminowani, by w ciągu kilku lat nowe muzeum powstało oraz aby stało się ono symbolem naszej wspólnej pracy – podkreślił Woźniak.
W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy list odczytał Andrzej Dera, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta. „Powstanie wielkopolskie z lat 1918-1919 odegrało fundamentalną rolę dla kształtowania się granic odrodzonej Niepodległej. Zwycięstwo to zagwarantowało naszemu młodemu państwu trwały pokój na Zachodzie, co było kluczowe również dla obrony ojczyzny przed najazdem ze Wschodu”, przypomniał w liście Andrzej Duda. „Świadomość tej wagi zrywu Wielkopolan dla II Rzeczpospolitej ma też wymiar aktualny, wobec wydarzeń i procesów, które wstrząsają teraz naszą częścią Europy. Tradycje powstańcze są dla nas powodem do słusznej dumy, a zarazem ważną lekcją historii, z której czerpiemy inspirację do służby naszej obecnej wolnej Polsce”, napisał prezydent. Zwrócił również uwagę na etos pracy organicznej, która jest jedną z przyczyn sukcesu powstania wielkopolskiego. „Wielkopolanie pozostają wzorem, jak harmonijnie łączyć gorący patriotyzm i dążenie do wolności z rozwagą i wytrwałością w podejmowanych wysiłkach", zaznaczył prezydent.
Rocznicowe obchody
Obchody 104. rocznicy Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego rozpoczęły się już wczoraj inscenizacją historycznego przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania. W 1918 roku wygłosił on słynne przemówienie z okna hotelu Bazar, które było zapalnikiem wybuchu powstania wielkopolskiego. 104 lata później w rolę wielkiego artysty wcielił się aktor Teatru Nowego Andrzej Lajborek, a oprawę muzyczną wydarzenia stworzył Ryszard Łuczak z Poznańskim Chórem Nauczycieli im. Ignacego Jana Paderewskiego.
Dzisiaj przedstawiciele Samorządu Województwa Wielkopolskiego oraz Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 złożyli kwiaty na mogiłach powstańców, oraz przy tablicach poświęconych pamięci Franciszka Ratajczaka, dowódców Powstania Wielkopolskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, pomniku 15 Pułku Ułanów Poznańskich i Marynarzy Powstańców Wielkopolskich. O 12.30 w Farze Poznańskiej odbyła się msza święta w intencji powstańców.
W obchodach rocznicy wybuchu powstania biorą udział mieszkańcy Poznania oraz goście miasta. Mogą oni m.in. obejrzeć wystawy poświęcone powstaniu wielkopolskiemu, m.in. „Z nadzieją na Niepodległą” na Starym Rynku. Organizatorzy przygotowali również wiele atrakcji dla dzieci, m.in. warsztaty, podczas których mogły dowiedzieć się, jak ważnym wydarzeniem dla Polski jest zwycięstwo odniesione 104 lata temu.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. Celem zrywu było wyparcie Niemców z Wielkopolski i przyłączenie tego regionu do odradzającej się Rzeczypospolitej. Iskrą zapalną do wybuchu insurekcji stał się przyjazd do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego, którego powitanie przerodziło się w manifestację patriotyczną.
Mimo pokoju podpisanego w Trewirze, w lutym 1919 roku, potyczki prowadzono jeszcze do czerwca 1919 roku, czyli do czasu zawarcia traktatu wersalskiego. Na jego mocy niemal cała Wielkopolska została włączona do odradzającego się państwa polskiego, a oddziały powstańcze stały się częścią polskich sił zbrojnych.
autor zdjęć: Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego
komentarze