Z ponad 460 tablic projektu rzeźbiarza Karola Tchorka przypominających o ofiarach niemieckiej okupacji w Warszawie do naszych czasów zachowało się zaledwie 165. Fundacja Polskiej Grupy Energetycznej przeprowadziła ich inwentaryzację i kwerendę historyczną. Powstała też strona internetowa, aplikacja z lokalizacjami tablic oraz opisem wydarzeń, które miały tam miejsce.
Po II wojnie światowej ofiary niemieckiej okupacji zostały upamiętnione w Warszawie tablicami projektu rzeźbiarza Karola Tchorka. Artysta wygrał ogólnopolski konkurs ogłoszony w 1948 roku przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. Zaprojektował tablice w szarym piaskowcu z krzyżem maltańskim pośrodku. Ustawiono ich w Warszawie ponad 460, jednak do naszych czasów zachowało się 165. Fundacja Polskiej Grupy Energetycznej w 2018 roku zainicjowała projekt „Tablice pamięci”. Jego celem była między innymi rewitalizacja tablic Tchorka, popularyzacja wydarzeń historycznych z nimi związanych oraz dotarcie z informacją na ten temat do zagranicznych turystów. – Historia Warszawy to historia niezłomnych ludzi i niezłomnego miasta, które jak żadne inne na świecie zapłaciło tak wiele za umiłowanie wolności – mówił Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE, podczas podsumowania pięcioletniej realizacji projektu. Zaznaczył, że tablice Tchorka, które mijamy codziennie na ulicach stolicy, są najbardziej wymownym symbolem poświęcenia mieszkańców miasta. – Projekt „Tablice pamięci” przypomniał wszystkim, że obok nas w przestrzeni miejskiej istnieją miejsca, które mają swoją tragiczną historię – dodał prezes PGE.
W ramach projektu Fundacja PGE we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej przeprowadziła kwerendę historyczną i zinwentaryzowała wszystkie ocalałe tablice. Powstała strona internetowa: www.tablicepamieci.pl i aplikacja mobilna „Tablice pamięci”, na których znalazły się mapa z lokalizacją tablic Tchorka oraz opis upamiętnionych przez nie zdarzeń. Sporządzono także pierwszą elektroniczną bazę obejmującą ponad 3100 nazwisk ofiar zamordowanych we wskazanych miejscach.
Film: GK PGE
Fundacja PGE umieściła obok 134 tablic Tchorka nowe tabliczki z dodatkowymi informacjami historycznymi po polsku i angielsku oraz kodem QR odsyłającym do biblioteki multimediów oraz materiałów edukacyjnych znajdujących się na stronie internetowej. Wyczyszczono i zakonserwowano 105 najbardziej zniszczonych tablic.
W ramach popularyzacji wiedzy o tablicach i związanych z nimi wydarzeniach zorganizowano m.in. planszową wystawę „Ofiary cywilne Warszawy w czasie niemieckiej okupacji w latach 1939-1945”, która była prezentowana między innymi w hali głównej Dworca Centralnego w Warszawie oraz w Muzeum Wojska Polskiego.
Wydano także dwujęzyczny album „Pamięć Warszawy” poświęcony losom stolicy i jej mieszkańców w dwudziestoleciu międzywojennym oraz podczas okupacji niemieckiej. Powstał również program edukacyjny dla szkół „Miasto pamięci” – w 60 placówkach w Warszawie i na Mazowszu przeprowadzono multimedialne lekcje historyczne, w których wzięło udział ponad 3 tys. uczniów.
– Tablice nie są tylko topograficznym punktem na mapie Warszawy i hołdem dla ofiar, lecz także wyrazem społecznej narodowej myśli Polaków o rzeczach dla nas ważnych. Wśród tych rzeczy jest na pewno pamięć – podkreślał dr Karol Nawrocki, prezes IPN, podczas podsumowania realizacji projektu.
Projekt „Tablice pamięci” objęty był patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.
autor zdjęć: Mikołaj Bujak/ IPN
komentarze