O wojnie, konspiracji i akcjach partyzanckich mjr Kazimiera Zańczuk „Kruszynka” opowiada w dokumencie powstałym dzięki żołnierzom i pracownikom Centrum Szkolenia Wojsk Obrony Terytorialnej. Byłą sanitariuszką i łączniczką Armii Krajowej opiekują się dziś terytorialsi. Film wzbogacony o dokumenty i fotografie można oglądać na YouTube na kanale WOT-u.
– Pomysł nagrania filmu powstał podczas tegorocznego spotkania urodzinowego u mjr Kazimiery Zańczuk „Kruszynki”, łączniczki i sanitariuszki Armii Krajowej – mówi autor produkcji por. Krzysztof Wójcik, oficer prasowy Centrum Szkolenia Wojsk Obrony Terytorialnej z Torunia. Pod jego kierunkiem powstał dokument pt. „Wspomnienia Kruszynki”, opowiadający o życiu mjr Zańczuk. – Przygotowaliśmy wstępny scenariusz, w którym szczegółowo opisaliśmy, jak chcielibyśmy, aby film wyglądał, następnie zebraliśmy oryginalne materiały, w tym fotografie rodzinne i dokumenty udostępnione nam przez mjr Zańczuk, i przystąpiliśmy do nagrania oraz montażu – wymienia por. Wójcik.
W dwudziestominutowym materiale filmowym przygotowanym przez żołnierzy i pracowników CS WOT kombatantka opowiada o czasach swojego dzieciństwa, wybuchu wojny, o tym, jak wstąpiła do Armii Krajowej i o konspiracji. – Bardzo się przydałam jako łączniczka, mężczyźni bardziej byli obserwowani przez okupantów, a ja mała i dziewczyna, więc Niemcy nic nie podejrzewali – mówi „Kruszynka” w filmie.
Z nagrania dowiemy się także o szczegółach akcji partyzanckich oddziału AK „Nadbużanka”. Mjr Zańczuk wspomina m.in., jak brała udział w akcji pomocy więźniom z Sobiboru, jednego z niemieckich obozów zagłady, w którym prowadzono eksterminację ludności żydowskiej. – Nocą przecinaliśmy druty okalające obóz nożycami i Żydzi uciekali do lasu – relacjonuje kombatantka. Opowiada także o powojennym życiu i o tym, jak opiekują się nią teraz żołnierze. – Bardzo się cieszę, że trafiłam na dobrych ludzi i dbają o mnie, a szczególnie WOT. Jestem za wojskiem, za Polską i za ojczyzną naszą – podkreśla „Kruszynka”.
Film wzbogacony został o historyczne dokumenty i fotografie z rodzinnego albumu kombatantki. – W ten sposób powstał pomnik historii o życiu i działaniach przyjaciółki naszego centrum – wyjaśnia por. Wójcik. Jak dodaje płk Przemysław Żukowski, komendant CS WOT, „Kruszynka” jest bliska wszystkim żołnierzom i pracownikom placówki. – Uczestniczy w organizowanych przez nas uroczystościach, udziela żywych lekcji historii naszym żołnierzom, a my pomagamy jej w życiu codziennym – mówi płk Żukowski.
Mjr Kazimiera Zańczuk urodziła się 12 marca 1927 roku w Nadbużance na Lubelszczyźnie. Jako nastolatka została częściowo wtajemniczona przez swoich braci Henryka „Visa” i Stanisława „Tygrysa” w działalność grupy sabotażowo-dywersyjnej Placówka Wola Uhruska. Pełniła w niej funkcję nieformalnej łączniczki i zaopatrzeniowca. 3 maja 1943 roku „Kruszynka” została oficjalnie zaprzysiężona jako żołnierz Armii Krajowej i działała jako sanitariuszka i łączniczka Lotnego Oddziału AK „Nadbużanka”. Do jej zadań należało m.in. zbieranie i przekazywanie danych o ruchu wojsk i policji w tamtym rejonie. Zabezpieczała też pod względem sanitarnym swój oddział w czasie akcji zbrojnych. Uczestniczyła m.in. w akcjach palenia zboża w majątku administrowanym przez Niemców czy likwidacji biura niemieckiego w Sobiborze.
Film można obejrzeć na YouTube na kanale wojsk obrony terytorialnej.
autor zdjęć: CS WOT
komentarze